INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Herman Potocki      Herman Potocki, wizerunek na podstawie fotografii z lat 1860-tych.

Herman Potocki  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Potocki Herman (1801–1866), powstaniec r. 1830, poseł na sejm, emigrant. Ur. w Tykocinie (na Podlasiu), był synem Jana Alojzego i Marianny z Czartoryskich. Pochodził z linii tzw. koreckiej. Do r. 1830 mieszkał w Białołówce (woj. kijowskie). L. Janowski wymienia go w „Słowniku bio-bibliograficznym dawnego Uniwersytetu Wileńskiego”, nie podaje jednak kierunku studiów ani lat, w których studiował. Po ogłoszeniu powstania P. wyruszył z Białołówki «nadawszy przed wyjściem wolność osobistą i nawet własność gruntów włościanom swoim» („Roczn. Tow. Hist.-Liter. w Paryżu” 1866), z bratem Józefem stanął na czele 40 uzbrojonych własnym kosztem ludzi i przyłączył się do powstania. Był wymieniony w instrukcji dla gen. Józefa Dwernickiego udającego się na Wołyń (28 II 1831) jako przedstawiciel Kijowszczyzny mogący udzielić mu pomocy. W powstaniu walczył pod dowództwem gen. Benedykta Kołyszki i z nim razem przeszedł do Galicji. Zasłużył się szczególnie w bitwie pod Daszowem (14 V), osłaniając odwrót polskich oddziałów. Po przybyciu do Warszawy wystawił własnym kosztem szwadron jazdy oddany pod dowództwo gen. Samuela Różyckiego. Dn. 8 VII 1831 został obrany posłem do sejmu powstańczego z pow. machnowieckicgo. Był członkiem Komitetu Ziem Ruskich. Podpisał odezwę do obywateli wschodnich województw, w której zapewniano ich mieszkańców, że walka nie ustanie, dopóki tereny wschodnie nie uzyskają niepodległości. Za udział w powstaniu utracił część klucza zakątkowskiego w dobrach Tykocin.

Po upadku powstania P. znalazł się we Lwowie i działał w Komitecie wspierającym uchodźców. Zbierał pieniądze dla powstańców udających się do Francji i ułatwiał im przedostanie się przez granicę. Po zmianie nastrojów przychylnych powstańcom, aresztowany przez władze austriackie osadzony został w twierdzy Brünn na 6 miesięcy. Zwolniony pod warunkiem opuszczenia granic Austrii, udał się do Francji. Na emigracji pozostał do śmierci. Nie angażował się w spory polityczne. Wspierał instytucje dobroczynne. Należał do Komisji Funduszów Emigracji Polskiej oraz wspomagał wysokimi składkami Stowarzyszenie Podatkowe (w r. 1862 złożył 250 fr.). Niezależny finansowo, podróżował z Francji do Włoch i Niemiec. Bywał u wód, m. in. w Heidelbergu, Baden-Baden, gdzie spotykał się z Zygmuntem Krasińskim. P. zmarł 24 III 1866 w Paryżu i pochowany został na cmentarzu Montmartre.

Ożeniony z Antoniną z Mokronowskich (zm. 1845), córką Stanisława (zob.), miał P. czworo dzieci: Stefana (1823–1910), ordynata na Rosi, i Władysława (zm. 1875), zmarłych bezpotomnie, oraz Jadwigę, żonę Konstantego Branickicgo (zob.), i Pelagię (zm. 1911).

 

Janowski, Słown. bio-bibliogr. Uniw. Wil., s. 355; Żychliński, I (tabele), XIV 97; Zielińska T., Katalog Tek Glinki, W. 1969 I 222; – Callier E., Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w 1831 r., P. 1887; Pułaski K., Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, Brody 1911; Tarnowski S., Hrabianka Pelagia Potocka, „Czas” 1911 nr 530; – Barzykowski S., Historia powstania listopadowego, P. 1883; Jełowicki A., Moje wspomnienia, W. 1970; Krasiński Z., Listy do Adama Sołtana, W. 1970; tenże, Listy do Delfiny Potockiej, W. 1975 I–III; tenże, Listy do Jerzego Lubomirskiego, W. 1965; tenże, Listy do Koźmianów, W. 1977; Potrykowski A., Tułactwo Polaków we Francji, Kr. 1974; Stowarzyszenie Podatkowe. Sprawozdania z r. 1862; Wrotnowski F., Powstanie na Wołyniu, Podolu i Ukrainie, Lipsk 1875 I 236, II 353, 356; Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830/31, Wyd. B. Pawłowski, W. 1931–5 I–III; – „Rocznik Tow. Historyczno-Literackiego w Paryżu” 1866 s. 355–6.

Barbara Konarska

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.